Vikipedi, özgür ansiklopedi
- Başlığın diğer anlamları için, Makedonya sayfasına bakınız.
Република Македонија
Republika Makedonija
Makedonya Cumhuriyeti
|
|
Slogan: Слобода или смрт ("Sloboda ili Smrt" Makedonca)
"Ya bağımsızlık ya ölüm" |
Ulusal marş: Денес над Македонија ("Denes nad Makedonija" Makedonca)
"Today over Macedonia" |
|
|
| Başkent |
Üsküp
 42°0′N, 21°26′E |
| En büyük şehir |
Üsküp |
| Resmî dil(ler) |
Makedonca, Arnavutça,
Bölgesel: Türkçe, Sırpça, Romca, Ulahça[1] |
| Etnik grup(lar) |
{{{ethnic_groups}}} |
| Hükûmet |
Parlementer Demokrasi |
| - Devlet Başkanı |
Gjorgij Ivanov |
| - Başbakan |
Nikola Gruevski |
| Bağımsızlık |
Yugoslavya |
| - Tanınma |
8 Eylül 1991 |
| Yüzölçümü |
|
| - Toplam |
25,713 km² (148.) |
| |
9,779 mi² |
| - Sular (%) |
1.9 |
| Nüfus |
|
| - 2005 yılında |
2,034,000 (143.) |
| - 2002 sayımına göre |
2,022,547[2] |
| - Yoğunluk |
81.1/km² (111.)
205/mi² |
| GSMH
(Satın alma gücü paritesi)
|
2005 tahmini |
| - Toplam |
415.78 Milyon $ (121.) |
| - kişi başına |
$3.658 (80th.) |
| Gelişmişlik Endeksi ([[2005]]) |
 0.796 (66.) – orta |
| Para birimi |
Denar (MKD) |
| Saat dilimi |
CET (UTC+1) |
| - Yaz |
CEST (UTC+2) |
| İnternet alan adı |
.mk |
| Telefon kodu |
+389 |
Makedonya Cumhuriyeti (Makedonca: Република Македонија / Republika Makedoniya (yardım·bilgi)) kısaca Makedonya. Balkanlar'da bir ülke. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında tanınan ülke, Yunanistan'ın itirazı sonucu Birleşmiş Milletler tarafından Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) adıyla tanınmaktadır.[3]
Ülkenin başkenti Üsküp (Makedonca: Skopje) 500,000 nüfusuyla aynı zamanda ülkenin en büyük şehridir. Ülkede Üsküp hariç büyük şehirler Manastır, Kumanovo, Pirlepe, Kalkandelen, Ohri, Köprülü, İştip, Koçani, Gostivar ve Strumica'dır. Ülkede 50 kadar doğal ve yapay göl ve yüksekliği 2,000 metreden fazla 16 dağ bulunmaktadır.
Ülke Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Frankofon, Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na üye olmakla birlikte Aralık 2005'den beri Avrupa Birliği ile müzakerede, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne de adaydır.
- Ana madde: Makedonya Cumhuriyeti tarihi
- Ana madde: Makedonya Cumhuriyeti coğrafyası
Makedonya Cumhuriyeti'nin tek büyük ırmağı tam ortasından geçen Vardar Nehri'dir. Ülkede yüksekliği 2,000 m'yi geçen 16 dağ bulunmakla birlikte, en büyük göller Arnavutluk, Yunanistan ve Makedonya Cumhuriyeti'nin kesiştiği noktada bulunan Ohri, Prespa ve Doyuran Gölü'dür.
Makedonya Cumhuriyeti'ndeki en önemli dağlar şunlardır:
- Ana madde: Makedonya Cumhuriyeti bölgeleri
Makedonya Cumhuriyeti'nde 84 bölge vardır (Makedonca:opštini; veya opština).
İstatistik Bölgeler [değiştir]
Makedonya Cumhuriyeti'nin İstatistiksel Bölge'leri şunlardır:
- Ana madde: Makedonya Cumhuriyeti demografisi
Makedonya Cumhuryeti nüfusu 2,055,915[1] kişidir, 2002 sayımlarına göre halkın %58i büyük şehirlerde toplanmıştır.
|
|
| Makedonya Cumhuriyeti'nin büyük şehirleri |
| Makedonya Cumhuriyeti'nin büyük şehirleri |
| Şehir |
Nüfus |
Arma |
İdari Bölge |
Nüfus |
| Üsküp |
500,000 |
 |
Büyük Üsküp |
506,926 |
| Manastır |
80,000 |
 |
Manastır ili |
95,385 |
| Kumanovo |
71,000 |
25px |
Kumanovo ili |
105,484 |
| Pirlepe |
68,000 |
|
Pirlepe ili |
76,768 |
| Kalkandelen |
60,000 |
 |
Kalkandelen ili |
86,580 |
| Gostivar |
46,000 |
 |
Gostivar ili |
81,042 |
| İştip |
42,000 |
 |
İştip ili |
47,796 |
| Ohri |
51,000 |
25px |
Ohri ili |
55,749 |
| Köprülü |
48,000 |
 |
Köprülü ili |
55,108 |
| Strumica |
40,000 |
 |
Strumica ili |
54,676 |
| Koçani |
27,000 |
|
Koçani ili |
38,092 |
| Radoviş |
16,223 |
 |
Radoviş ili |
28,244 |
2002 Makedonya Cumhuriyeti etnik gruplar haritası
Makedonya Cumhuriyeti çok etnik yapılı bir devlettir. 2002 sayımlarına göre[4], en büyük nüfus 1,100.225 kişiyle Etnik Makedonyalı Slav 60.15%, ikinci 750.200 kişiyle Arnavutlar'dir 30.10% [5]. Diğer küçük etnik gruplar Türkler (77,959 - 3.85%), Romanlar (53,879 - 2.66%), Sırplar (35,939 - 1.78%), Boşnaklar (17,018 - 0.84%), Ulahlar (9,695 - 0.48%) ve diğerleridir (20,993 - 1.04%).
2002 sayımlarına göre ülkenin etnik yapısı:
| |
Sayı |
% |
| TOPLAM |
2,022,547 |
100 |
| Makedon |
1,100.225 |
60.15 |
| Arnavut |
750.200 |
30.10 |
| Türk |
77,959 |
3.85 |
| Roman |
53,879 |
2.66 |
| Sırp |
35,939 |
1.78 |
| Ulah |
9,695 |
0.48 |
| diğer |
38,011 |
1.88 |
Ohri'deki Saint Clement ve Pantheleimon kilisesi
Makedonya Cumhuriyeti'nde en yaygın din 64.7% ile Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Ortodoksluk, 34.3% ile en yaygın ikinci din İslam'dır. Makedonya Cumhuriyeti oran açısından Türkiye,Azerbaycan,Almanya, Fransa, İngiltere,Avusturya,Hollanda, Belçika Bulgaristan,Arnavutluk ve Bosna-Hersek'den sonra Avrupa'daki en büyük Müslüman nüfusu barındırır. Ülkede Müslüman'lar genelde Arnavutlar, Türkler ve Boşnaklar olmasına karşın bir kısmı Arnavutluk'da yaşayan 40,000-200,000[6] kişi kadar küçük bir Müslüman Makedon'da vardır. Ülkede 1200 kilise, 400 cami bulunur. Üsküp'de Ortodoks ve İslam dinine mensup insanlar için değişik okullar vardır.
Makedonya sorunu [değiştir]
Ülke 1991 yılında Yugoslavya'dan Makedonya ismi ile bağımsızlığını ilan etti. Birleşmiş Milletler ülkeyi 1993 yılında Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) (Makedonca: Поранешна Југословенска Република Македонија (ПЈРМ)) ismi ile tanıdığını duyurdu. Diğer uluslararası örgütler olan Avrupa Birliği, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Uluslararası Para Fonu, Avrupa Yayın Birliği ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi gibi örgütler ülkeyi Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) adıyla tanıdı.
Türkiye, Makedonya Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanıyla beraber ülkeyi kendi ismi ile tanımıştır. Nitekim bu sebeple Makedonya'yı Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya ismiyle (FYROM) tanıyan NATO teşkilatına ait ve içinde Makedonya geçen tüm belgelerde metinde "FYROM" kısaltması geçerken belgenin sonundaki bir dipnotta Türkiye'nin ve diğer NATO üyeleri A.B.D, Arnavutluk, Bulgaristan, Estonya, Hırvatistan, İsveç, İzlanda, Kanada, Litvanya, Macaristan, Norveç, Polonya, Romanya ve Slovakya ile birlikte Makedonya'yı anayasal ismi ile tanıdığı ayrıca belirtilmiştir.
Diplomatik İlişkiler [değiştir]
Makedonya Cumhuriyeti'nin şu ülkelerde temsilcilikleri vardır: Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Çin Halk Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada, Katar, Macaristan, Mısır, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Slovenya, Türkiye, Ukrayna, Yunanistan ve Vatikan.
|
|
|
|
Üsküp'de St. Panteleimon kilisesi
|
Ohri'deki Saint Clement ve Pantheleimon kilisesi
|
|
|
|
|
|
Ayrıca bakınız [değiştir]
Dış bağlantılar [değiştir]
Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları :
Commons'da Makedonya Cumhuriyeti ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.
VikiSözlük'te Makedonya Cumhuriyeti ile ilgili kelime açıklaması bulunmaktadır.
.png)
.png){kind=link}
